អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងសារព័ត៌មាន (MIL)

ព័ត៌មាន

អ្នកទាំងអស់គ្នាប្រហែលជាបានឃើញព័ត៌មានអំពីសិក្ខាសាលា ដែលដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍ បានរៀបចំសម្រាប់និស្សិតរបស់យើងកាលពីប៉ុន្មានខែមុន ស្តីអំពីការពង្រឹងសមត្ថភាពដើម្បីទប់ទល់នឹងព័ត៌មានមិនពិត។

ចាប់ពីឥឡូវនេះ សិក្ខាកាមដែលបានចូលរួមវគ្គសិក្សា នឹងប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងថ្មីៗដែលខ្លួនបានរៀន មកបង្កើតជាមាតិកាអប់រំផ្សេងៗ ដែលទាក់ទងទៅនឹងការទប់ស្កាត់ព័ត៌មានមិនពិត ក្នុងទម្រង់ជាផ្ទាំងរូបភាព អត្ថបទ និងវីដេអូ។ មាតិកាទាំងនោះនឹងមានចេញផ្សាយនៅលើទំព័រ DMC Media Lab, DMC – Department of Media and Communication, និងទំព័របណ្តាញសង្គមរបស់ស្ថាប័នដៃគូរបស់យើង។

កុំភ្លេចចូលរួមតាមដានទាំងអស់គ្នាណា៎!

ព័ត៌មាន

អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងព័ត៌មានគឺសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា

អក្ខរកម្មនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ប្រៀបបីដូចជាខែលមួយ សម្រាប់ការពារអ្នកក្នុងយុគសម័យឌីជីថល ដោយហេតុថា អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជួយអ្នកឱ្យយល់ដឹងពី ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព និងសុវត្ថិភាព។

ព័ត៌មាន

ការពារខ្លួនអ្នកពីព័ត៌មានមិនពិត សូមស្វែងរកព័ត៌មានពីប្រភពនានាដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់!

មនុស្សជាច្រើន គិតថាអ្វីដែលពួកគេបានឃើញនៅលើបណ្តាញសង្គមសុទ្ធតែជាការពិត ប៉ុន្តែការគិតដូចនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ។ យើងគួរគប្បីធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយនឹងប្រភពផ្សេងទៀត ដើម្បីបញ្ជាក់ឱ្យបានច្បាស់ថាព័ត៌មានដែលយើងបានឃើញ គឺជាព័ត៌មានពិត និងត្រឹមត្រូវមែន។

ព័ត៌មាន

យើងមិនគួរចែករំលែកព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនច្រើនពេកទេ ព្រោះមិនប្រាកដថាមនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែមានបំណងល្អឡើយ!

មនុស្សជាច្រើនតែងចង់ចែករំលែកពីដំណើរជីវិត ឬព័ត៌មានមួយចំនួនពីខ្លួនឯងនៅលើបណ្តាញសង្គម ក៏ប៉ុន្តែព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនមួយចំនួនដូចជាអាសយដ្ឋាន បញ្ហាសុខភាព និងលេខកូដសម្ងាត់ជាដើម គឺមិនគួរចែករំលែកជាសាធារណៈឡើយ ព្រោះព័ត៌មានទាំងនេះអាចជួយជនខិលខូចក្នុងការបង្កគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗមកលើយើងបាន!

“ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក សុវត្ថិភាពរបស់អ្នក”!

ព័ត៌មាន

ផ្ទៀងផ្ទាត់ពាក្យចចាមអារ៉ាមសិន មុននឹងចែករំលែកទៅអ្នកដទៃ!

ជារឿយៗ យើងតែងឃើញមានការចែកចាយជាបន្តបន្ទាប់រវាងគ្នា នូវពាក្យចចាមអារ៉ាម ដែលមិនមានប្រភពច្បាស់លាស់។ ការចែករំលែកពាក្យចចាមអារ៉ាម ពិតជាគ្រោះថ្នាក់ណាស់សម្រាប់ទាំងអ្នកទទួលព័ត៌មាន និងអ្នកចែកចាយព័ត៌មាន ដោយវាអាចធ្វើឱ្យខាតបង់ប្រយោជន៍ និងបង្កគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ។

ហេតុនេះហើយ យើងគប្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មានជានិច្ច មុនពេលចែករំលែកទៅកាន់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់យើង!

ព័ត៌មាន

ប្រយ័ត្នក្លាយជាជនរងគ្រោះ ដោយមិនដឹងខ្លួន!

បើមិនចង់នាំទុក្ខដាក់ខ្លួន មុននឹងចែករំលែកព័ត៌មាន គឺត្រូវពិនិត្យមើលឱ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុនសិន!

តើអ្នកមានដឹងទេថា ព័ត៌មានដែលបង្ហោះនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមបច្ចុប្បន្ន មិនមែនសុទ្ធតែជាព័ត៌មានពិត? ហេតុដូចនេះ មុននឹងអ្នក Like, Comment ឬ Share នូវព័ត៌មានណាមួយ សូមពិនិត្យមើលប្រភពព័ត៌មានឱ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុនសិន ព្រោះថាពេលខ្លះ «អ្នកអាចនឹងក្លាយជាជនរងគ្រោះដោយមិនដឹងខ្លួន ដោយសារតែការចែកចាយនូវព័ត៌មានមិនពិត»។

ព័ត៌មាន

អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មានជួយអ្នកពីការបោកបញ្ឆោតប្រាក់របស់ជនខិលខូច!

តើធ្វើដូចម្ដេចទើបអាចការពារសុវត្ថិភាពរបស់លោកអ្នក ពីគ្រោះថ្នាក់នៃការបោកបញ្ឆោតប្រាក់របស់ជនខិលខូចនៅលើបណ្ដាញសង្គមអ៊ីនធឺណែតបាន?

ជាក់ស្តែង អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន អាចជួយអ្នកបាន! អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបណ្តុះសមត្ថភាពអ្នក ឱ្យចេះប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ និងភាពត្រឹមត្រូវ។

មានអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន មានសុវត្ថិភាពតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ!

ព័ត៌មាន

មិនមែនគ្រប់ផលិតផលសុខភាពទាំងអស់ សុទ្ធតែល្អសម្រាប់សុខភាពនោះទេ។

សូមប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច ក្នុងការជឿជាក់លើការអះអាងពីអត្ថប្រយោជន៍របស់ផលិតផលសុខភាពណាមួយ ដែលមិនមានមូលដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រច្បាស់លាស់។ ត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មានរបស់ផលិតផល មុននឹងអ្នកសម្រេចចិត្តទទួលទាន ឬប្រើប្រាស់។ 

ប្រសិនបើអ្នកមិនច្បាស់អំពីរបៀបផ្ទៀងផ្ទាត់ សូមធ្វើការពិគ្រោះជាមួយនឹងអ្នកជំនាញសុខាភិបាល ដើម្បីធានាអំពីសុវត្ថិភាពក្នុងការប្រើប្រាស់!

ព័ត៌មាន

ប្រភេទមាតិកាដែលអ្នកមិនដឹងថាជាព័ត៌មានមិនពិត

ព័ត៌មានមិនពិត អាចលេចឡើងតាមរយៈគ្រប់រូបភាព និងមានលក្ខណៈសម្គាល់ផ្សេងៗគ្នា។

ខាងក្រោមនេះ គឺជាប្រភេទមាតិកាមួយចំនួន ដែលកំពុងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត៖ 

– ប្រភេទមាតិកាដែលនិយាយអំពីថ្នាំពេទ្យដោយគ្មានការណែនាំច្បាស់លាស់ពីអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត 

– ការកាត់តរូបភាព ឬវីដេអូ របស់បុគ្គល ឬវត្ថុណាមួយ 

– ព័ត៌មានដែលមានចំណងជើងបញ្ឆោតឱ្យចុចអាន

ដូចនេះ នៅពេលដែលយើងប្រទេះឃើញព័ត៌មានណាមួយដែលមានលក្ខណៈដូចខាងលើ សូមធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ឱ្យបានច្បាស់លាស់មុននឹងជឿទាំងស្រុង។ 

ព័ត៌មាន

ផលប៉ះពាល់នៃព័ត៌មានមិនពិតដែលអ្នកមិនបានដឹង

ព័ត៌មានមិនពិត ជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់មនុស្សគ្រប់ៗរូបក្នុងសង្គម។ ផលប៉ះពាល់ទាំងនោះ ខ្លះតិច ខ្លះច្រើន ដែលមនុស្សជាច្រើនពុំសូវបានចាប់អារម្មណ៏ពីមុនមកឡើយ។

ក្នុងយុគសម័យឌីជីថល វាពិតជាពិបាកមែនទែនក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានមិនពិត មិនឱ្យកើតមានឡើង។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងគ្រប់គ្នាយល់ពីផលប៉ះពាល់របស់វា ហើយចូលរួមទាំងអស់គ្នា នោះយើងនឹងអាចទប់ស្កាត់មិនឱ្យព័ត៌មានទាំងនោះរីករាលដាលដល់អ្នកផ្សេងបានឡើយ។

ដូចនេះ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការលើកទឹកចិត្តប្រជាជន ឱ្យយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីព័ត៌មានមិនពិត យើងសូមណែនាំអត្ថបទរបស់និស្សិតមួុយរូប ដែលជាប្រភេទមាតិកាអត្ថបទស្តីអំពី «ផលប៉ះពាល់នៃព័ត៌មានមិនពិត ដែលអ្នកមិនបានដឹង»។ 

ព័ត៌មាន

ផលប៉ះពាល់នៃព័ត៌មានមិនពិតដែលអ្នកមិនបានដឹង

មនុស្សជាច្រើនយល់ច្រឡំថាអ្វីៗដែលពួកគេបានឃើញក្នុងបណ្តាញសង្គម គឺសុទ្ធតែជាព័ត៌មាន។ ការយល់ឃើញដូចនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ!

អត្ថបទ ឬមាតិកាអ្វីមួយ អាចកំណត់ជាព័ត៌មាន(ឬដំណឹង)បាន លុះត្រាតែមានលក្ខណៈពិសេសមួយចំនួន។ ហើយអ្នកទាំងអស់គ្នាក៏អាចស្វែងយល់បន្ថែមពីព័ត៌មាន(ឬដំណឹង) បានតាមរយៈមាតិកាមុនៗរបស់ DMC Media Lab តាមរយៈតំណភ្ជាប់៖ 

1. អ្វីទៅជាដំណឹង?

2. ប្រភេទនៃដំណឹង

ព័ត៌មាន

ការពារខ្លួនអ្នក និងមនុស្សជុំវិញខ្លួន តាមរយៈការចែករំលែកតែព័ត៌មានណា ដែលបានឆ្លងកាត់ការផ្ទៀងផ្ទាត់ត្រឹមត្រូវ!

អ្នកទាំងអស់គ្នាមានដឹងអត់ថា ព័ត៌មានមិនពិតដែលកំពុងតែផ្តល់ផលអាក្រក់ដល់អ្នកទាំងអស់គ្នា ក៏មានបែងចែកចេញជាប្រភេទដែរ?

យើងនឹងស្រាយចម្ងល់អ្នកទាំងអស់គ្នា តាមរយៈមាតិកាអត្ថបទរបស់និស្សិត ដែលមានប្រធានបទស្តីអំពី «ប្រភេទនៃមាតិកាព័ត៌មាន ដែលអ្នកមិនបានដឹងថាជាព័ត៌មានមិនពិត»។

ព័ត៌មាន

ប្រភេទនៃមាតិកាព័ត៌មានដែលអ្នកមិនបានដឹងថាជាព័ត៌មានមិនពិត

អ្នកទាំងអស់គ្នាមានដឹងអត់ថា ព័ត៌មានមិនពិតដែលកំពុងតែផ្តល់ផលអាក្រក់ដល់អ្នកទាំងអស់គ្នា ក៏មានបែងចែកចេញជាប្រភេទដែរ?

យើងនឹងស្រាយចម្ងល់អ្នកទាំងអស់គ្នា តាមរយៈមាតិកាអត្ថបទរបស់និស្សិត ដែលមានប្រធានបទស្តីអំពី «ប្រភេទនៃមាតិកាព័ត៌មាន ដែលអ្នកមិនបានដឹងថាជាព័ត៌មានមិនពិត»។

ព័ត៌មាន

បើរឿងអ្វីមួយមើលទៅ ល្អហួសពីការពិតសូមកុំជឿទាំងស្រុង!!

បើសិនជាព័ត៌មានអ្វីមួយមើលទៅល្អហួសពីការពិតពេក វាអាចជាការបោកបញ្ឆោត ឬការក្លែងបន្លំ!

ហេតុនេះហើយ ទើបអ្នកទាំងអស់គ្នាគួរតែធ្វើការពិចារណា ពិនិត្យវាឡើងវិញ និងស្វែងយល់ឱ្យច្បាស់នូវអ្វីដែលអ្នកសង្ស័យជាមុនសិន ជាជាងជឿព័ត៌មាននោះភ្លាមៗ៕

ព័ត៌មាន

ផ្ដើមចេញពីខ្ញុំ និងអ្នក យើងចូលរួមលុបបំបាត់ព័ត៌មានមិនពិតទាំងអស់គ្នា! ខាងក្រោមនេះ គឺជាគន្លឹះទាំង ៤ ដែលអ្នកអាចយកទៅអនុវត្តផ្ទាល់ នៅពេលដែលអ្នកឃើញនរណាម្នាក់ចែករំលែកនូវព័ត៌មានមិនពិត៖

១. និយាយជាមួយគាត់ដោយផ្ទាល់ 

ជាជាងការបញ្ចេញមតិជាសាធារណៈនៅលើបណ្ដាញសង្គមផ្ទាល់របស់គាត់ អ្នកគួរតែប្ដូរមកនិយាយជាមួយគាត់តែ ២ នាក់វិញ ដូចជាការសរសេរសារទៅដោយផ្ទាល់ ឬក៏ទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទទៅគាត់ផ្ទាល់ទើបជាការប្រសើរ។  

២. មានភាពអត់ធ្មត់ និងសុជីវធម៌ 

ត្រូវតែអត់ធ្មត់! បើនិយាយម្ដង គាត់ពុំទាន់ជឿ ត្រូវបន្ដនិយាយម្ដងទៀត។ កុំឆាប់បោះបង់ក្នុងការពន្យល់ណែនាំគាត់អំពីព័ត៌មានពិត ហើយបណ្ដោយឱ្យគាត់ចែកចាយនូវព័ត៌មានមិនពិតបន្ដទៅទៀត។ ជាពិសេស សូមប្រើពាក្យពេចន៍ឱ្យបានសមរម្យនៅពេលនិយាយជាមួយគាត់ ដើម្បីកុំឱ្យគាត់មានអារម្មណ៍ថាខ្លួនឯងខុស ខ្មាសគេ ឬក៏មិនបានគិតដិតដល់ជាដើម។ 

៣. បង្ហាញព័ត៌មានដែលត្រឹមត្រូវទៅគាត់ 

សំដីតែមួយមុខ គឺពុំគ្រប់គ្រាន់នោះទេ អ្នកគួរតែមានជាភស្ដុតាងដើម្បីឱ្យគាត់បានឃើញ ដូចជាព័ត៌មានដែលមានប្រភពច្បាស់លាស់ មានឈ្មោះអ្នកនិពន្ធ មានកាលបរិច្ឆេទត្រឹមត្រូវ និងជាស្ថាប័នដែលគេជឿទុកចិត្ត ដើម្បីឱ្យគាត់មានទំនុកចិត្តលើយើង។  

៤. ពន្យល់ពីផលប៉ះពាល់នៃព័ត៌មានមិនពិត 

ជាធម្មតា ពេលខ្លះពួកគាត់អាចនឹងមិនយល់ ឬក៏ពិបាកទទួលយកគំនិតរបស់យើងជាដើម ដូចនេះអ្វីដែលអ្នកអាចធ្វើបាននោះ គឺព្យាយាមពន្យល់គាត់ម្ដងបន្ដិចៗ ដូចជាចាប់ផ្តើមពន្យល់គាត់អំពីផលប៉ះពាល់នៃព័ត៌មានមិនពិតដែលនឹងកើតឡើងទៅលើមនុស្សជុំវិញខ្លួនគាត់ និងគាត់ផ្ទាល់ ប្រសិនបើគាត់នៅតែបន្តចែករំលែកព័ត៌មានទាំងនោះ។

ព័ត៌មាន

កុំអានព័ត៌មានត្រឹមតែចំណងជើង អ្នកអាចនឹងត្រូវបានចំណងជើងព័ត៌មានបោកប្រាស់

នៅពេលដែលអ្នកប្រទះឃើញព័ត៌មានណាមួយ សូមកុំអានតែចំណងជើងហើយក៏ជឿជាក់ទៅលើព័ត៌មាននោះទាំងស្រុង!

សូមអានខ្លឹមសារអត្ថបទព័ត៌មានឱ្យចប់ មើលឱ្យជាក់ ហើយពិនិត្យឱ្យបានម៉ត់ចត់ថា ព័ត៌មាននោះអាចទុកចិត្តបាន ឬក៏អត់។

សូមកុំឱ្យចំណងជើងព័ត៌មានបោកប្រាស់អ្នកបានឱ្យសោះ!!

ព័ត៌មាន

សូមកុំប្រតិកម្មទៅលើរាល់ព័ត៌មានដែលអ្នកបានឃើញភ្លាមៗ ដោយមិនបានគិតពិចារណាឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយសិន!

សំណេរព័ត៌មាន ឬចំណងជើងព័ត៌មានខ្លះសរសេរឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីតែទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍អ្នកអានតែប៉ុណ្ណោះ ហើយព័ត៌មានខ្លះសុទ្ធតែជាព័ត៌មានមិនពិតទៀតផង!

ព័ត៌មាន

ការចែកចាយព័ត៌មានមិនពិត អាចនាំមកនូវផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗដល់ខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ។

ដូចនេះ នៅពេលដែលអ្នកបានអាន ឬបានឃើញព័ត៌មានដែលអ្នកគិតថាជាព័ត៌មានមិនពិតនៅក្នុងទំព័រគណនី Facebook ឬគណនីបណ្តាញសង្គមផ្សេងទៀតរបស់អ្នក សូមផ្តល់ជាសញ្ញា ឬដំណឹងដល់អ្នកតាមដានផ្សេងទៀតឱ្យបានដឹង ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចជៀសផុតពីព័ត៌មានមិនពិតទាំងនោះ។

ព័ត៌មាន

តើអ្នកមានដឹងទេថា វីដេអូដែលអ្នកកំពុងទស្សនា អាចជាវីដេអូដែលត្រូវបានគេក្លែងបន្លំ ឬកាត់ត?

បើទោះបីជាវីដេអូ អាចជាប្រភេទមាតិកាដែលមើលទៅគួរឱ្យទុកចិត្ត ដោយសារតែវាបានរំលេចនូវទិដ្ឋភាព ឬហេតុការណ៍ក្នុងទម្រង់ជាសកម្មភាពក៏ដោយ ពេលខ្លះវីដេអូទាំងនោះក៏អាចត្រូវបានគេកាត់ត ដើម្បីបំភាន់ភ្នែកអ្នក ដែលជាទស្សនិកជនផងដែរ។

ដូចនេះ សូមអ្នកទាំងអស់គ្នាផ្ទៀងផ្ទាត់ម្តងហើយ ម្តងទៀតជាមួយប្រភពព័ត៌មានផ្សេងទៀត ដើម្បីបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ថាវាពិតជាព័ត៌មានដែលអាចទុកចិត្តបានពិតប្រាកដមែន! 

ព័ត៌មាន

ព័ត៌មានដែលមាននៅលើបណ្ដាញសង្គម ខ្លះជាព័ត៌មាន ឬដំណឹងមិនពិតដែលជនខិលខូចបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងបោកបញ្ឆោតប្រាក់!

ដើម្បីជៀសវាងក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃការបោកបញ្ឆោតទាំងនោះ អ្នកទាំងអស់គ្នាគប្បីមានការប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច មុននឹងជឿទៅលើព័ត៌មានណាមួួយដែលផ្ទុកនូវតំណភ្ជាប់គួរឱ្យសង្ស័យ ឬមានជាប់ទាក់ទងទៅនឹងការឈ្នះរង្វាន់ចេញពីប្រភពដែលអ្នកពុំដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយទាល់តែសោះ៕

 

ព័ត៌មាន

វិធីសាស្ត្រ ៥យ៉ាងដើម្បីសម្គាល់ព័ត៌មានមិនពិត

នាពេលបច្ចុប្បន្ន ភាពជឿនលឿននៃប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត បានបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលច្រើន ដល់មនុស្សគ្រប់គ្នាក្នុងការចែករំលែកព័ត៌មានពីមនុស្សម្នាក់ ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត រហូតដល់ពេលខ្លះយើងពិបាកបែងចែកថាព័ត៌មាននោះពិត រឺក៏អត់ទៀតផង។

ដូចនេះ ដើម្បីបង្ការការទទួលបានព័ត៌មានមិនពិត ខាងក្រោមនេះ គឺជាវិធីសាស្រ្ត ៥ យ៉ាង ក្នុងការសម្គាល់ព័ត៌មានមិនពិត ដែលអ្នកអាចយកទៅអនុវត្តបាន៖

១- គេហទំព័រព័ត៌មានគួរឱ្យសង្ស័យ ឬគ្មានការផ្តល់ប្រភពច្បាស់លាស់

២- ព័ត៌មានដែលមិនមានការបញ្ជាក់ទីតាំង និងកាលបរិច្ឆេទត្រឹមត្រូវ

៣- មាតិកា ដែលមានការក្លែងបន្លំកាត់តរូបភាព ឬវីដេអូ

៤- សំណេរអត្ថបទព័ត៌មានគ្មានវិជ្ជាជីវៈ ខុសវេយ្យាករណ៍ និងអក្ខរាវិរុទ្ធច្រើន

៥- ខ្លឹមសារអត្ថបទ និងរូបភាព មិនមានទំនាក់ទំនងរវាងគ្នា

ប្រសិនបើអ្នកបានឃើញ ឬបានអានមាតិកាព័ត៌មាន ដែលមានលក្ខណៈដូចខាងលើនេះ អ្នកគួរតែពិនិត្យឱ្យបានម៉ត់ចត់ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ជានិច្ចមុននឹងជឿ និងចែកចាយបន្ត! 

ព័ត៌មាន

ចូរប្រុងប្រយ័ត្ន!

ក្នុងយុគសម័យដែលបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែជឿនលឿន បញ្ញាសិប្បនិមិត្ត (AI) បានក្លាយជាជំនួយការដ៏ប្រសើរមួយសម្រាប់ប្រជាជន ប៉ុន្តែប្រសិនបើប្រើមុខងារនេះ ដើម្បីបង្កើតរូបភាពដែលប៉ះពាល់ដល់លំហូរនៃការទទួលបានព័ត៌មានពិតរបស់អ្នកដទៃ វានឹងទៅជាបញ្ហាមួយផ្សេង!

ការប្រើប្រាស់បញ្ញាសិប្បនិមិត្ត ដើម្បីបង្កើតនូវរូបភាពទៅតាមការស្រមើស្រមៃ ឬតាមអ្វីដែលអ្នកចង់បាន អាចសម្រួល និងពន្លឿនដំណើរការនៃការងារបានច្រើន ហើយគុណភាពនៃរូបភាពខ្លះដែលបាននិមិត្តចេញមក ក៏មានលក្ខណៈស្រដៀង ឬដូចជារូបភាពមែនទែន រហូតដល់ពេលខ្លះអាចឈានដល់ការភាន់ច្រឡំ និងពិបាកបែងចែកថាវាជារូបភាពប្រឌិត ឬជារូបថតជាក់ស្តែងទៀតផង!

លើសពីនេះទៅទៀត ក៏មានករណីខ្លះដែលជនឆ្លៀតឱកាសបានយកមុខងារដ៏ប្រសើរនេះ ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ពីទស្សនិកជនផងដែរ ដោយក្លែងបន្លំយករូបភាពនិមិត្តមកបំភាន់ភ្នែកប្រជាជន និងបោកប្រាស់ថាជារូបភាពពិតទៅវិញ។ 

ដូចនេះ ចូរអ្នកបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នឱ្យបានខ្ពស់ ដោយពិនិត្យ ផ្ទៀងផ្ទាត់ និងបែងចែកឱ្យដាច់រវាងរូបភាពនិមិត្តដោយបញ្ញាសិប្បនិមិត្ត និងរូបភាពពិតប្រាកដ ដើម្បីជៀសវាងការទទួលបានព័ត៌មានមិនពិតណាមួយ!

ព័ត៌មាន

មិនមែនរាល់អ្វីៗដែលអ្នកឃើញនៅលើបណ្តាញសង្គម សុទ្ធតែជាការពិតទេ!

ភាពរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាបានធ្វើឱ្យជនខិលខូចមួយចំនួន មានសមត្ថភាពក្នុងការក្លែងបន្លំអត្ថបទ រូបភាព និងវីដេអូ ដើម្បីដាក់ចេញនូវព័ត៌មានមិនពិត ក្នុងគោលបំណងអាក្រក់ និងដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ 

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ស្ថាប័នព័ត៌មានគួរឱ្យទុកចិត្ត ក៏ដូចជាអ្នកសារព័ត៌មានមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ ក៏បានព្យាយាមពង្រីកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់ខ្លួននៅលើបណ្តាញសង្គមដែរ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការស្វែងរក និងទទួលបានព័ត៌មានដែលពិតប្រាកដ។ ដូចនេះហើយ មុននឺងជឿទៅលើព័ត៌មានអ្វីមួយ អ្នកគួរតែផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មាននោះជាមួយប្រភពដែលអាចទុកចិត្តបានជាមុនសិន!

ព័ត៌មាន

ការពារខ្លួនអ្នក ដោយស្វែងរកព័ត៌មានពីប្រភពដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន

បើទោះបីព័ត៌មិនពិតនៅតែបន្តវាយលុក អ្នកនៅតែអាចការពារខ្លួនឯងពីព័ត៌មានទាំងនោះបាន តាមរយៈការស្វែងរកព័ត៌មានដែលអ្នកចាប់អារម្មណ៍ ចង់ដឹង ចង់ឮ ពីប្រភពដែលត្រឹមត្រូវ! មិនថាអ្នកចូលចិត្តតាមដានព័ត៌មានតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបែបប្រពៃណីក្តី ឬបែបឌីជីថលក្តី ក៏អ្នកនៅតែអាចទទួលបានព័ត៌មានពិតបានដែរ ឱ្យតែប្រភពព័ត៌មានទាំងនោះអាចទុកចិត្តបាន។

ដូចនេះ ចូរអ្នកពិនិត្យមើលប្រភពសិន សឹមជឿព័ត៌មានណាមួយ!

ព័ត៌មាន

របៀបសម្គាល់ព័ត៌មានមិនពិតលើអត្ថបទព័ត៌មាន

តើអ្នកមានដឹងទេថា អត្ថបទព័ត៌មានដែលអ្នកបានអានមិនមែនសុទ្ធតែជាអត្ថបទព័ត៌មានពិតទាំងអស់នោះទេ?

អ៊ីចឹង ដើម្បីជៀសវាងអានចំ និងទទួលបានព័ត៌មានដែលមិនពិត ចូរអ្នកអនុវត្តរបៀបងាយៗទាំង ៤ ខាងក្រោមនេះ ដើម្បីសម្គាល់ព័ត៌មានមិនពិតនៅលើអត្ថបទព័ត៌មាន៖

១- ពិនិត្យលើប្រភពនៃអត្ថបទ មើលថាគេហទំព័រដែលបានផ្សព្វផ្សាយនោះជាប្រភពដែលអាចទុកចិត្តបាន ឬក៏អត់

២- ពិនិត្យលើអ្នកដែលបានសរសេរ ឬស្ថាប័នបោះពុម្ពផ្សាយអត្ថបទនោះ រកមើលថានរណា ឬស្ថាប័នណាជាអ្នករាយការណ៍ ហើយពិចារណាថាតើគោលបំណងរបស់អ្នកសរសេរជាអ្វី? 

៣- ពិនិត្យមើលរូបថតដែលគេបានផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានជាក់លាក់ ដើម្បីដឹងថាវាជារូបភាពពិត ឬគ្រាន់តែជារូបភាពកាត់ត ហើយមួយវិញទៀតត្រូវពិនិត្យថា តើវាត្រូវគ្នាជាមួយនឹងខ្លឹមសារនៃអត្ថបទដែរឬទេ? 

៤- ពិនិត្យលើចំនួននៃអ្នកតាមដានគេហទំព័រដែលបានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននោះ មើលថាគេហទំព័រនោះទំនងអាចឱ្យអ្នកទុកចិត្តបានឬទេ៕

ព័ត៌មាន

តើគួរធ្វើដូចម្តេចនៅពេលឃើញមិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារចែករំលែកព័ត៌មានមិនពិត

តើអ្នកមានដឹងទេថា ការមិនចែកចាយបន្តនូវព័ត៌មានមិនពិត ជាកត្តាសំខាន់មួយក្នុងការលុបបំបាត់ព័ត៌មាននោះ?

ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងសង្គម វាអាចនឹងពិបាកក្នុងការទប់ស្កាត់អ្នកដទៃមិនឱ្យបង្កើតព័ត៌មានមិនពិត ប៉ុន្តែវាពិតជាងាយស្រួលក្នុងការពន្យល់ណែនាំពលរដ្ឋឯទៀត ជាពិសេសមិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក មិនឱ្យចែករំលែកព័ត៌មាននោះបន្ត។ ទង្វើបែបនេះក៏ជាការរួមចំណែកមួយដែរ ក្នុងការលុបបំបាត់ព័ត៌មានមិនពិត! អ៊ីចឹង តើអ្នកគួរណែនាំពួកគាត់ដូចម្តេចខ្លះទៅ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់បញ្ឈប់ការចែករំលែកព័ត៌មានមិនពិតបន្តទៀត?

ដើម្បីស្រាយចម្ងល់ខាងលើនេះ យើងសូមណែនាំអ្នកទាំងអស់គ្នាឱ្យអានមាតិកាអត្ថបទមួយរបស់និស្សិត ដែលអាចឱ្យអ្នកបណ្តុះជាគំនិតល្អៗ សម្រាប់យកទៅណែនាំក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិរបស់អ្នក នៅពេលដែលអ្នកឃើញពួកគាត់ចែករំលែកព័ត៌មានមិនពិត!

ព័ត៌មាន

យើងរួមគ្នាទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានមិនពិត

ចូលរួមជាមួយពួកយើងទាំងអស់គ្នាក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានមិនពិត ដើម្បីជាចំណែកមួយក្នុងការប្រារព្ធសប្តាហ៍នៃអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មានឆ្នាំ២០២៣ នេះ!

សម្រាប់សប្តាហ៍នៃអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន ឆ្នាំ២០២៣នេះ ត្រូវបានកំណត់ប្រារព្ធឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ នេះ រហូតដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែ តុលា ឆ្នាំ២០២៣។ ដើម្បីចូលរួមជាចំណែកមួយក្នុងការប្រារព្ធ ពួកយើងនឹងមានការផ្សាយចេញនូវមាតិកាជាប្រភេទផ្ទាំងរូបភាព អត្ថបទ និងវីដេអូជាច្រើន ទាក់ទងនឹងការពង្រឹងសមត្ថភាពអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានៃព័ត៌មានច្របូកច្របល់។

សូមរង់ចាំតាមដានទាំងអស់គ្នា!

ព័ត៌មាន

ហេតុអ្វីបានជាការអប់រំសារព័ត៌ំមានជាជំហានដ៏សំខាន់ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានច្របូកច្របល់ឯ

មនុស្សមួយចំនួន អាចនឹងមើលរំលងសារៈសំខាន់នៃការអប់រំផ្នែកសារព័ត៌មាន ដោយគិតថាវាមិនចាំបាច់ឡើយ ប្រសិនបើគាត់មិនមែនជាអ្នកសារព័ត៌មាន ឬជាបុគ្គលធ្វើការនៅក្នុងស្ថាប័ននេះ។

ការគិតដូចនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ! ជាក់ស្តែងការអប់រំសារព័ត៌មានមានសារៈប្រយោជន៍ណាស់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់ៗគ្នានៅក្នុងសង្គម។ វាមិនត្រឹមតែអាចពង្រីកចំណេះដឹងអ្នកទាំងអស់គ្នាឱ្យកាន់តែទូទៅទូលំទូលាយនោះទេ វាថែមទាំងអាចឱ្យអ្នកចេះវិភាគលើខ្លឹមសារព័ត៌មាន និងជាពិសេសនោះ គឺអាចចូលរួមទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានច្របូកច្របល់ថែមទៀតផង។ 

ដូចនេះ ដើម្បីស្វែងយល់ឱ្យកាន់តែច្បាស់អំពីមូលហេតុដែលការអប់រំសារព័ត៌មាន អាចជាជំហានដ៏សំខាន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានច្របូកច្របល់ សូមអ្នកស្វែងរកមាតិកាអត្ថបទរបស់និស្សិតនៅក្នុងតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមនេះ!

ព័ត៌មាន

បន្ទាប់ពីអាចកត់សម្គាល់ព័ត៌មានមិនពិតបានហើយ តើអ្នកត្រូវធ្វើដូចម្តេចទៀត?

ជាក់ស្តែង ព័ត៌មានមិនពិត នឹងមិនអាចបាត់ទៅដោយងាយឡើយ ប្រសិនបើគ្មានការចូលរួមពីប្រជាជនគ្រប់រូប។ ដូចនេះ ប្រសិនបើអ្នកដឹងហើយថាព័ត៌មានណាមួយជាព័ត៌មានមិនពិត អ្នកគួរណាតែចែករំលែកពីការពិត ដែលអ្នកបានដឹងទៅកាន់អ្នកដទៃ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់អាចទទួលបានតែព័ត៌មានដែលត្រឹមត្រូវ និងយកទៅផ្សព្វផ្សាយបន្តទៀត។

ក្រៅពីការចែករំលែកចំណេះដឹង អ្នកក៏គួរតែធ្វើការរាយការណ៍នៅក្នុងកម្មវិធីដែលអ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីកុំឱ្យព័ត៌មានមិនពិតនេះរីករាលដាលកាន់តែខ្លាំង!

ព័ត៌មាន

៣ កុំ ដែលអ្នកគួរតែអនុវត្ត រាល់ពេលដែលអ្នកប្រទះឃើញព័ត៌មានមិនពិត!

១- កុំឆាប់ជឿ និងចែករំលែកបន្តដោយមិនបានផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមុន៖

បើទោះបីព័ត៌មានណាមួយមើលទៅគួរឱ្យទុកចិត្តក៏ដោយ ចូរអ្នកកុំមើលរំលងការផ្ទៀងផ្ទាត់ឱ្យសោះ ព្រោះព័ត៌មាននោះ អាចជាព័ត៌មានមិនពិត! ដូចនេះចូរអ្នកធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មានដែលអ្នកបានឃើញ ជាមួយប្រភពដទៃទៀត ដើម្បីបញ្ជាក់ឱ្យបានច្បាស់ថាព័ត៌មានដែលអ្នកទទួលបាន និងចែករំលែកបន្ត គឺពិតជាត្រឹមត្រូវមែន។

២- កុំឱ្យព័ត៌មានមិនពិតរីករាលដាលបន្តដល់មនុស្សជុំវិញខ្លួន៖

ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានមិនពិត អាចបញ្ឈប់ត្រឹមអ្នក! រាល់ពេលដែលអ្នកប្រទះឃើញព័ត៌មានមិនពិត ចូរអ្នកធ្វើការរាយការណ៍នៅក្នុងកម្មវិធីដែលអ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការលុបបំបាត់វត្តមានរបស់វា និងការពារកុំឱ្យព័ត៌មាននោះសាយភាយទៅដល់មនុស្សជុំវិញខ្លួនទាន់។

៣- កុំមើលរំលង និងមិនអើពើ ពេលជួបប្រទះព័ត៌មានមិនពិត៖

ដើម្បីជៀសវាងមានវិប្បដិសារីទៅថ្ងៃមុខ អ្នកគួរណាតែកុំមើលរំលងព័ត៌មានមិនពិតណាមួយឡើយ បើទោះបីព័ត៌មាននោះនៅតូចតាចក៏ដោយ។ អ្នកមិនអាចទាយដឹងទេថា ព័ត៌មាននោះនឹងបំប្លែងខ្លួនទៅជាអ្វី ឬរីករាលដាលដល់កម្រិតណាឡើយ ដូចនេះ រាល់ពេលដែលអ្នកឃើញព័ត៌មានមិនពិត ចូរអ្នកកុំប្រងើយកន្តើយ និងមើលស្រាលវាឱ្យសោះ! ពន្យល់ប្រាប់អ្នកជុំវិញខ្លួនឱ្យបានដឹង និងលើកទឹកចិត្តពួកគាត់ឱ្យធ្វើបែបនេះដូចគ្នា។

សម្រង់សម្តី

«ព័ត៌មានក្លែងក្លាយមានតម្លៃថោកក្នុងការផលិត សារព័ត៌មានដែលពិតប្រាកដមានតម្លៃថ្លៃ»

លោក Toomas Hendrik Ilves ប្រធានាធិបតីទី៤ នៃប្រទេសអេស្តូនី

ព័ត៌មាន

តើអ្វីដែលអ្នកតែងតែអាន និងស្តាប់តាមមធ្យោបាយនានាជាដំណឹងដែរឬទេ?

នៅពេលដែលសិក្សាអំពីសារព័ត៌មាន ឧទាហរណ៏ដែលតែងតែត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់និយាយអំពីដំណឹងគឺ “បើឆ្កែខាំមនុស្សមិនមែនជាដំណឹងទេ តែបើមនុស្សខាំឆ្កែនោះជាដំណឹង”។ ដំណឹង ត្រូវបានគេឲ្យនិយមន័យផ្សេងៗពីគ្នា ប៉ុន្តែនិយមន័យទាំងនោះមានធាតុសំខាន់ៗស្រដៀងគ្នាចំនួន៤ ដែលរៀបរាប់អំពីដំណឹង នោះគឺ៖ ភាពថ្មី, ភាពប្លែក, សារៈសំខាន់នៃដំណឹងនោះ, និងឥទ្ធិពលដែលដំណឹងមានទៅលើអ្នកអាន ឬអ្នកស្តាប់។ 

សំណួរ

តើអ្នកទទួលបានដំណឹង (ឬព័ត៌មាន) តាមប្រភពណាច្រើនជាងគេ? ហេតុអ្វី?

ប្រសិនបើអ្នកពុំទាន់ដឹងពីវិធីស្វែងរកដំណឹង សូមចុចតំណភ្ជាប់នេះ!

ព័ត៌មាន

បណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយសង្គមបានដណ្តើមយកការចែកចាយដំណឹងទូទាំងពិភពលោក។ (បណ្ដាញសង្គមទាំងនេះ) បានផ្តល់តម្លៃដល់ភាពភូតកុហក ដូចដែរអ្នកផ្តល់តម្លៃឱ្យការពិតដែរ»

លោកស្រី Maria Ressa ជនជាតិភ្វីលីពីនដំបូងគេ ដែលទទួលបានពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃស្ថាប័នសារព័ត៌មាន Rappler

អាល់ប៊ុម

តើដំណឹងទាំងអស់ដូចគ្នាឬទេ? តើដំណឹងមានប៉ុន្មានប្រភេទ? ហើយខុសគ្នាយ៉ាងម៉េចខ្លះ?

DMC Media Lab លើកយកដំណឹងចំនួន៥ប្រភេទ ក្នុងចំណោមប្រភេទផ្សេងៗជាច្រើនទៀតមករៀបរាប់ឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាបានស្គាល់។ សូមចុចលើរូបនីមួយៗដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមពីដំណឹង។

ក្រាហ្វិកពន្យល់

តើបច្ចេកវិទ្យាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានវិវិឌ្ឍន៍យ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ចាប់តាំងពីពេលដែលអ្នកបង្កើតថ្មីជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ Johannes Gutenberg បានបង្កើតមាស៊ីនបោះពុម្ភ?

និស្សិតនៃដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍បានធ្វើការស្រាវជ្រាវលើឯកសារផ្សេងៗ និងបង្កើតបានជាផ្ទាំងរូបភាពសង្ខេបពីការវិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗនៃបច្ចេកវិទ្យាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។

ឈ្វេងយល់បន្ថែមដោយចុចត្រង់នេះ! 

អាល់ប៊ុម

ការទទួលបានដំណឹងជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សគ្រប់គ្នា។

ការស្វែងរក និងទទួលបានដំណឹងរបស់មនុស្សម្នាក់ៗមានភាពខុសគ្នាពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ និងពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយ។ចង់ដឹងថាមានវិធីអ្វីខ្លះសម្រាប់ស្វែងរកដំណឹង សូមចុចលើរូបនីមួយៗ!

សំណួរ

ដំណឹង មានភាពខុសប្លែកគ្នាពីមាតិកាបណ្តាញសង្គមផ្សេងៗដទៃទៀត។ តើអ្នកអាចសម្គាល់ភាពខុសគ្នាបានដែរឬទេ?

ព័ត៌មាន

ការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាបានអនុញ្ញាតឱ្យសាធារណៈជនអាចធ្វើការផ្សព្វផ្សាយនូវគំនិតនិងបទពិសោធន៍របស់ខ្លួនក្នុងទម្រង់ជា ប្លុកអត្ថបទ (Blog) ឬប្លុកវីដេអូ (Vlog)។

យ៉ាងណាមិញ មានអត្ថបទប្លុក និងអត្ថបទដំណឹងមានភាពស្រដៀងគ្នាមួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យអ្នកអាន/ស្តាប់ មានការភាន់ច្រឡំគ្នា។ DMC Media Lab នឹងនិយាយពីភាពខុសប្លែកគ្នារវាង ដំណឹង និង ប្លុក ដើម្បីជួយអ្នកក្នុងការបែកចែករវាងសំណេរទាំងពីរ។ 

សំណួរ

នៅពេលដែលនិយាយពីវិស័យសារព័ត៌មាន ភាគច្រើនគេតែងតែនឹកឃើញដល់ អ្នកសារព័ត៌មាន។ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងវិស័យសារព័ត៌មាន មានអ្នកអាជីពផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដែលពុំសូវមានគេនិយាយ តើអ្នកស្គាល់ពីអាជីពទាំងនោះឬទេ?

វីដេអូ

តាមការកត់សម្គាល់កន្លងមក មានមនុស្សជាច្រើនបានយល់ច្រឡំថាមាតិកាផ្សេងៗដែលបានចុះផ្សាយនៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញសុទ្ធសឹងតែជា ដំណឹង (ឬព័ត៌មាន)។

ប៉ុន្តែការពិតមិនដូច្នេះទេ! សូមទស្សនាវីដេអូមួយនេះដើម្បីស្វែងយល់ពីភាពខុសគ្នារវាង ដំណឹង និង អត្ថបទបែបបញ្ជេញមតិ។

សម្រង់សម្តី

«ពិតណាស់ សារព័ត៌ដែលមានភាពសេរី អាចល្អឬអាក្រក់ ប៉ុន្តែបើគ្មានសេរីភាព សារព័ត៌មាននឹងមិនមានអ្វីក្រៅពីអាក្រក់នោះទេ»

Albert Camus ទស្សនវិទូ, អ្នកសារព័ត៌មាន និងជាម្ចាស់ពានរង្វាន់ណូបែលផ្នែកអក្សរសាស្ត្រឆ្នាំ1957

អាល់ប៊ុម

ដើម្បីចេញផ្សាយដំណឹងមួយដែលប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ មានគុណភាពល្អ និងមានភាពទាក់ទាញ តម្រូវឱ្យឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលជាច្រើន។

ដំណាក់កាលនីមួយៗ ទាមទារឱ្យអ្នកដែលទទួលខុសត្រូវមានជំនាញផ្សេងៗពីគ្នា។ DMC Media Lab សូមលើកយកការងារសំខាន់មួយចំនួននៅក្នុងវិស័យសារព័ត៌មានមកចែករំលែកឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាបានដឹង។ 

សំណួរ

អ្នកបានឈ្វេងយល់អំពីការងារផ្សេងៗនៅក្នុងវិស័យសារព័ត៌មាន ប៉ុន្តែតើអ្នកបានដឹងអំពីតួនាទីសំខាន់ៗរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងសង្គមដែរឬទេ?

សម្រង់សម្តី

«វិស័យសារព័ត៌មានបានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងក្លាដោយសារតែប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្ម (Democratization) នៃព័ត៌មាន។ មនុស្សរាល់គ្នាអាចបង្ហោះអ្វីៗបាននៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណេត ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យការស្វែងរកថាអ្វីជាការពិត កាន់តែលំបាកទៅៗ»

Robert Redford ផលិតករភាពយន្តជនជាតិអាមេរិក និងជាបុគ្គលម្នាក់ក្នុងចំណោម “បុគ្គល១០០នាក់ដែលមានឥទ្ធិពលបំផុតក្នុងពិភពលោក” របស់ទស្សនាវដ្ដី Time Magazine ក្នុងឆ្នាំ២០១៤

ព័ត៌មាន

ហេតុអ្វីបានជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមានសារសំខាន់? តើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមានតួនាទីយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះក្នុងសង្គម?

សូមចុចរូបភាពខាងក្រោមនេះដើម្បីឈ្វេងយល់ពីតួនាទីសំខាន់ៗរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់គ្នា!

ព័ត៌មាន

យោងតាមសៀវភៅ «វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន "ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ" និងព័ត៌មានមិនពិត» សារព័ត៌មានអាចចូលរួមចំណែកសម្រាប់លើកស្ទួយប្រជាធិបតេយ្យលើរឿងចំនួន៦យ៉ាង។

តើចំណុចទាំងនោះមានអ្វីខ្លះ? សូមឈ្វេងយល់តាមរយៈផ្ទាំងរូបភាព!

វីដេអូ

តាមការកត់សម្គាល់កន្លងមក មានមនុស្សជាច្រើនបានយល់ច្រឡំថាមាតិកាផ្សេងៗដែលបានចុះផ្សាយនៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញសុទ្ធសឹងតែជា ដំណឹង (ឬព័ត៌មាន)។

ប៉ុន្តែការពិតមិនដូច្នេះទេ! សូមទស្សនាវីដេអូមួយនេះដើម្បីស្វែងយល់ពីភាពខុសគ្នារវាង ដំណឹង និង អត្ថបទបែបបញ្ជេញមតិ។