Author name: Seavsing Tann

ហេតុអ្វីបានជាការអប់រំសារព័ត៌មានជាជំហានដ៏សំខាន់ដើម្បីប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានច្របូកច្របល់?

/ By

ជាការពិតណាស់ ភាពជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យា​នាពេលបច្ចុប្បន្ន​បានអនុញ្ញាតឱ្យ​ប្រជាជន​មាន​វិធីផ្សេងៗគ្នា​ជាច្រើន​នៅក្នុងការស្វែងរក តាមដាន និងចែករំលែកព័ត៌មាន ព្រមទាំង​អាច​បង្កើត​មាតិកា​បានដោយខ្លួនឯងទៀតផង​។ ភាពសម្បូរបែបនេះ បានធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួនងាកទៅស្វែងរក​ព័ត៌មាន​ដែលមានលក្ខណៈរហ័សទាន់ចិត្តតាមរយៈបណ្តាញសង្គមនានាជាដើម រហូតមានពេលខ្លះ​អ្នកប្រើប្រាស់​អាច​នឹង​យល់ច្រឡំថាមាតិកាផ្សេងៗ​ ដែលពួកគេបានឃើញលើបណ្តាញ​សង្គម​ជាព័ត៌មាន ឬអត្ថបទសារព័ត៌មានទៀតផង។ បញ្ហានានាទាំងនេះ បានបង្កឱ្យការស្វែងរក និងទទួលព័ត៌មាន មានភាព​ស្មុគស្មាញ និងច្របូកច្របល់ ពិបាកក្នុងការបែងចែកថាតើអ្វីដែលពួកគេបានឃើញជាការពិត​ឬយ៉ាងណា។ ការទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការរីក​រាលដាល​កាន់​តែធំឡើង​ៗនៃ​ព័ត៌មានច្របូកច្របល់ (information disorder) តម្រូវឱ្យមានការចូលរួមពីអ្នកដែលមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និងចំណេះដឹងអំពីសារព័ត៌មាន ផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ក៏ដូចជាភាគីផ្សេងៗទៀតក្នុងការចូលរួមលើកកម្ពស់​អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មានទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋ​ ដើម្បីជួយឱ្យពួកគេមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការ​ការពារខ្លួន​ពី​ព័ត៌មានច្របូកច្របល់។តាមរយៈការអប់រំសារព័ត៌មាន អ្នកដែលសិក្សាស្វែងយល់នឹងទទួលបានការពង្រឹងចំណេះដឹង​ និង​សមត្ថភាព​ដូចជា៖ ១. មានចំណេះដឹងទូទៅទូលំទូលាយ៖ ដើម្បីធ្វើការក្នុងផ្នែកសារព័ត៌មាន ឬផ្នែកផ្សេងៗនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបាន ទាមទារឱ្យអ្នកសិក្សា​ចំណេះជំនាញ​មួយនេះ តាមដានព្រឹត្តិការណ៏ និងការវិវឌ្ឍន៍នានាក្នុងសង្គមឱ្យបានជាប់លាប់ ដែលនេះ​បានរួមចំណែក​ធ្វើឱ្យ​ពួកគេមាន​ចំណេះដឹងទូទៅអំពីសង្គមយ៉ាងទូលំទូលាយ និងទាន់ហេតុការណ៍។ កាលណាពួកគេមានសមត្ថភាពទាំងនេះហើយ គេនឹងអាចដឹងបាននៅពេលដែលនរណាម្នាក់ព្យាយាម​ប្រាប់ព័ត៌មានដែលមិនមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវដល់ពួកគេ។​ ២. ចេះវិភាគលើខ្លឹមសារព័ត៌មាន ឬព្រឹត្តិការណនានា៖ ចំណុចសំខាន់នៃការសិក្សាអំពីសារព័ត៌មាន គឺការរៀនផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មានឱ្យបានត្រឹមត្រូវជានិច្ច មុនពេល​ចេញផ្សាយអ្វីមួយ។ បើទោះបីជាអ្នកសិក្សាពីសារព័ត៌មាន មិនមែនសុទ្ធតែក្លាយជាអ្នកសារព័ត៌មាន ​នា​ពេល​អនាគត​ក្តី ក៏ពួកគេ​នឹង​មានសមត្ថភាព​សំខាន់​ក្នុងការ​វិភាគលើខ្លឹមសារព័ត៌មានណាមួយ ដែលគួរ​ឱ្យ​សង្ស័យ ហើយអាចធ្វើការ​ផ្ទៀងផ្ទាត់​ដើម្បីដឹងពីភាពត្រឹមត្រូវនៃព័ត៌មាននោះបានផងដែរ។ ៣. ចូលរួមទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានច្របូកច្របល់៖ ក្រៅពីអាចកត់សម្គាល់ព័ត៌មានច្របូកច្របល់ដោយខ្លួនឯងបានហើយ អ្នកដែលបានសិក្សាពីសារព័ត៌មាន …

ហេតុអ្វីបានជាការអប់រំសារព័ត៌មានជាជំហានដ៏សំខាន់ដើម្បីប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានច្របូកច្របល់? Read More »

រឿងមិនល្អមួយចំនួន ដែលអ្នកអាចជៀសបាន បើអ្នកមានអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងព័ត៌មាន

/ By

ក្នុងសម័យកាលបច្ចុប្បន្ន បុគ្គលភាគច្រើនអាចប្រើប្រាស់ឧបករណ៌​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ​ផ្សេងៗ​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក ទទួល និងចែកចាយព័ត៌មានដែលត្រូវការ។ ប៉ុន្តែ មិនមែនអ្នកគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចប្រើប្រាស់​បានត្រឹមត្រូវនោះទេ។ ការប្រើប្រាស់មិនបានត្រឹមត្រូវអាចធ្វើឱ្យមានផលវិបាកផ្សេងៗដល់អ្នកប្រើប្រាស់​ដោយ​មិនដឹងខ្លួន​ ដូចជាខាតបង់ប្រាក់កាស ពេលវេលា ឬបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗជាដើម​។ ហេតុនេះ​ហើយ ទើបអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន​ក្លាយជា​សមត្ថភាព​សំខាន់​មួយ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន។ អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការជួយឱ្យ​សាធារណជន​មាន​សមត្ថភាព ក្នុងការវែកញែក ពិចារណា និងវិនិច្ឆ័យខ្ពស់​​​ នៅពេល​ប្រើប្រាស់ ទទួល​ ឬ​ចែករំលែកមាតិកា​​អ្វីមួយ​ប្រកប​ដោយ​ការ​សម្រេចចិត្ត​ត្រឹមត្រូវ​។ ខាងក្រោមនេះជា​រឿងមិនល្អមួយចំនួន​ដែលអ្នក​អាច​ជៀសវាងបាន​ ប្រសិនបើអ្នក​មានអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន៖ ១. ជៀសវាងប្រើប្រាស់ពាក្យមិនគប្បី៖ ការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីមិនសមរម្យដែលមានលក្ខណៈរើសអើង ពាក្យញុះញង់ឱ្យមានការស្អប់ខ្ពើម​បាន​បង្ក​ឱ្យមាន​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​អារម្មណ៌​របស់​មនុស្សជុំវិញខ្លួន​ ដែលនេះជា​ទង្វើ​យើងគ្រប់គ្នាមិនគួរប្រព្រឹត្ត។ នៅពេលបុគ្គលម្នាក់មានអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន គេប្រាកដជាអាចស្វែងយល់ពីផលប៉ះ​ពាល់​នៃការប្រប្រើពាក្យមិនសមរម្យទៅកាន់អ្នកដទៃ ​ហើយចូលរួមកាត់​បន្ថយ​ចំនួននៃ​ការនិយាយបែប​រើសអើង​ ក៏ដូចជា​ការពារខ្លួនពី​ការ​បរិហារកេរ្តិ៍អ្នកដទៃផងដែរ​។​ ២. ជៀសវាង​ក្លាយជា​ជនរងគ្រោះនៃព័ត៌មានច្របូកច្របល់៖ ភាពរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាទំនាក់ទំនងបានអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្ស​គ្រប់គ្នាអាចបង្កើតមាតិកាបានដោយពុំចាំ​បាច់តម្រូវឱ្យមាន​ធនធានច្រើន ហើយជនខិលខូចមួយចំនួនបានឆ្លៀតឱកាសនេះបង្កើតបង្កឱ្យមាន​ព័ត៌មានច្របូកច្របល់​តាមរយៈការបង្កើតព័ត៌មានមិនពិត(disinformation) នានា។ មានពេលខ្លះទៀត កង្វះការយល់ដឹង​អំពី​អក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មានបានធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ចែករំលែក ឬបង្កើត​ព័ត៌មានខ្លឹមសារព័ត៌មានខុស (misinformation) ដោយមិនដឹងខ្លួន។ យ៉ាងណាមិញ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​មានចំណេះដឹងអំពីអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន​ នោះពួកគេប្រាកដជា​អាច​បែងចែកដឹង​ពី​ភាព​ខុសគ្នា​​រវាង​ព័ត៌មាន​ ដែលមានភាព​សុក្រឹត្យត្រឹមត្រូវ និង​ព័ត៌មាន​ដែលមា​​ន​លក្ខណៈខុសឆ្គង ដើម្បីការពារខ្លួនឯងនិងមនុស្សជុំវិញខ្លួន​ពីការក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃព័ត៌មានមិនពិត។ ៣. ជៀសវាងចែកចាយរូបភាពដែលមិនគួរផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ៖ …

រឿងមិនល្អមួយចំនួន ដែលអ្នកអាចជៀសបាន បើអ្នកមានអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងព័ត៌មាន Read More »

ផលប៉ះពាល់នៃព័ត៌មានមិនពិត ដែលអ្នកមិនបានដឹង៖The Impacts of Fake News You Don’t Know

/ By

ពេលបច្ចុប្បន្ន ភាពជឿនលឿននៃឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិច បានជួយសម្រួលដល់ការចែកចាយព័ត៌មាន នៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញច្រើន ដោយមនុស្សគ្រប់វ័យអាចទទួលបានព័ត៌មានគ្រប់ពេលវេលា គ្រប់ទីកន្លែង យ៉ាងឆាប់រហ័ស មិនថាក្នុងលក្ខខណ្ឌណាក្តី។ យ៉ាងណាមិញ រាល់ព័ត៌មានទាំងឡាយដែលត្រូវបានចែកចាយ មិនមែនសុទ្ធតែពិត មានសុវត្ថិភាព និងផ្តល់ជាប្រយោជន៍នោះទេ។ ប្រសិនបើអ្នកប្រើប្រាស់មិនបានស្វែងយល់អំពីការអនុវត្ត និងវិធីសាស្ត្រល្អៗនៅក្នុងការចាប់យកព័ត៌មានពិតជាក់លាក់នោះទេ នោះអ្នកនឹងអាចធ្លាក់ខ្លួនក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃព័ត៌មានមិនពិត និងទទួលរងនូវឥទ្ធិពលមួយចំនួនដូចជា៖ ដូចនេះហើយ ដើម្បីចៀសវាងនូវផលប៉ះពាល់ និងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ ដែលកើតឡើងតាមរយៈព័ត៌មានមិនពិត ប្រជាជនគ្រប់រូបគប្បីសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅអំពីអក្ខរកម្មប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មាន និងដកយកនូវរាល់វិធីសាស្រ្តផ្សេងៗក្នុងការការពារខ្លួនពីព័ត៌មានមិនពិត៕ DISCLAIMER: Articles posted on DMC Media Lab are written by DMC students and do not reflect the stance of the Department of Media and Communication (DMC).

គាំទ្រដោយ

© 2024 DMC MEDIA LAB | Powered by the Department of Media and Communication